تکتونیک و کانه زایی محدود? معدن سنگ آهن لجنه

کانسار آهن لجنه در 40 کیلومتری جنوب شرق شهر شاهرود و در شمالی‎ترین بخش پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع شده است. کانسار مورد مطالعه از سنگ‎‎‎‎های آهکی پرمین و سنگ‎های آهکی مارنی کرتاسه تشکیل شده است. تعدادی توده نفوذی با طیف ترکیبی سینیت تا مونزودیوریت به درون واحدهای کربناته مذکور نفوذ کرده و سبب اسکارن‎زایی شده‎اند. این توده ها در محل تماس با ماده معدنی به مجموعه کانی‎های شاخص درون اسکارن یعنی گارنت، پیروکسن، اپیدوت و غیره تبدیل شده اند. مشاهدات صحرایی نشانگر یک منطقه‎بندی دگرسانی از درون توده نفوذی (درون‎اسکارن) به سنگ‎های میزبان (برون‎اسکارن) است. برون‎اسکارن‎ها بر اساس مجموعه کانیایی به پنج گروه شامل فلوگوپیت اسکارن، اسکارن اسکاپولیت‎دار، اسکارن گارنت‎دار، اسکارن دارای کلسیت- منیتیت نواری و اسکارن‎های رگه‎ای گارنت‎دار تقسیم‎بندی می‎شوند. طی دگرسانی پروپلیتیک که بیشترین گسترش را در منطقه دارد، مجموعه کانی‎های گرمابی و حرارت پایین مانند اپیدوت، کلریت و ... تشکیل شده‎اند. کانه‎زایی صورت گرفته در منطقه شامل کانی‎های اولیه منیتیت، هماتیت، پیریت، اسفالریت و کانی‎های ثانویه مالاکیت، آزوریت، گوتیت و لیمونیت می‎باشد که بیشتر به صورت توده‎ای، نیمه‎توده‎ای، نواری و رگه‎ای جایگزین شده‎اند. مقایسه کانه‎ و مجموعه کانی‎های شاخص کانسار آهن لجنه با دیگر کانسارهای اسکارنی، این کانسار را در ردیف اسکارن‎های کلسیمی- منیزیمی قرار می‎دهد. به منظور تحلیل شکستگی‎های معدن سنگ آهن لجنه، ساختارهای موجود در محدوده موردنظر برداشت شد و سپس نمودارهای خطوط تراز و گل سرخی تهیه و بررسی شدند و مشخص گردید از نقطه نظر ساختاری، شکستگی های مهمی در منطقه تأثیر داشته انـد، مهم‎ترین آن‎ها گـسل قدس بـا رونـد میانگین n40?e می باشد. علاوه بر این، شکستگی های فرعی با روند تقریبی شرقی ـ غربی(n85?e) و شمال شرقی ـ جنوب غربی(n35?e) اهمیت زیادی به خصوص در کنتـرل کانه زایـی در منطقـه دارنـد.